Sztuka tłumaczenia filmów – jak dobrze tłumaczyć napisy do filmu?

Tłumaczenie napisów do filmów to coś więcej niż zwykły przekład, który wymaga tylko znajomości języka. Prawidłowe tłumaczenie napisów wymaga oddania emocji, kontaktu i charakteru postaci, które wypowiadają kwestie. Należy też pamiętać, że występują pewne ograniczenia techniczne odnośnie tworzenia napisów, takie jak limit znaków czy minimalny czas wyświetlania napisu, a także inne kwestie narzucające pewne zasady tworzenie napisów.

Jak skutecznie tłumaczyć napisy

Aby skutecznie przetłumaczyć napisy do filmu, przede wszystkim potrzebujesz zrozumieć kontekst filmu i odniesienia kulturowe. Ważne jest też dostosowanie języka, tak by przetłumaczone idiomy, żarty uwzględniały charakterystykę polskiej kultury.

Pamiętaj, aby przestrzegać ograniczeń technicznych, takich jak:

• maksymalnie 43 znaki w linii,
• 21 znaków na sekundę oraz
• minimalnie 2 sekundy wyświetlania jednego napisu.

Ważne jest też, aby tekst był zrozumiały i naturalny, dlatego trzeba go odpowiednio skrócić, eliminując zbędne słowa. Warto skorzystać z takich narzędzi jak Subtiled.com, MateCat, Subtitle Edit, aby przyspieszyć cały proces tworzenia napisów i ich tłumaczenia, ograniczając ręczne wykonywanie napisów do minimum.

Dlaczego warto tłumaczyć filmy?

1. Tłumacząc film, docieramy do nowych odbiorców, pozwalając dotrzeć globalnie z naszym filmem.
2. W przeciwieństwie do tłumaczenia maszynowego, profesjonalne tłumaczenie przekazuje prawidłowe emocje i treści w czytelny sposób, przez co jest doceniane przez widzów.
3. Dodanie napisów ułatwia osobom niesłyszącym obejrzenie filmu.

Jak zacząć tłumaczenie napisów

1. Wygeneruj automatyczne napisy w aplikacji Subtiled.com lub wgraj już gotowe napisy. Aplikacja pozwala odtwarzać napisy zsynchronizowane w czasie rzeczywistym z wideo. Jeśli napisy zostały wygenerowane automatycznie, nanieść potrzebne poprawki. Dostępne inne opcje aplikacji opisaliśmy tutaj: Najlepsze Narzędzia AI do Tworzenia Napisów 2025.
   
2. Oglądanie i analiza filmu
   Proces tłumaczenia napisów zacznij od obejrzenia i analizy filmu, zwracając uwagę na szczegóły. Pamiętaj, aby przeanalizować kontekst, charakterystyczne postacie, ton i aspekty kulturowe.
3. Proces tłumaczenia
   Gotowe napisy SRT w języku źródłowym filmu wgraj do programu MateCat, w którym przetłumaczymy napisy na język obcy.

Rozpoznawanie różnic językowych

W trakcie tłumaczenia ważne jest dostosowanie języka do polskiego odbiorcy. Humor i sarkazm często wymagają kreatywnego podejścia. Pamiętaj, aby zwracać uwagę na wszelkie formy grzecznościowe. Tłumacząc, wybierz odpowiednie polskie odpowiedniki idiomów i wyrażeń. Pamiętaj, aby modyfikować strukturę zdania, zachowując naturalny szyk w języku polskim. Wszelkie odniesienia kulturowe dostosuj tak, aby były zrozumiałe dla polskiego widza.

Podstawowe zasady tłumaczenia napisów

Pamiętaj, aby zachować odpowiednią równowagę pomiędzy wiernością oryginałowi a przystępnością napisów dla widza.

Zachowanie przekazu oryginału

Tłumacząc napisy, przede wszystkim oddaj główną myśl i emocje zawarte w tekście, ale uwzględnij też kontekst kulturowy oraz ograniczenia techniczne, które wpływają na długość zdań.

Dostosowanie do ograniczeń czasowych

Pamiętaj o zasadach dotyczących długości napisów i minimalnego czasu ich wyświetlania, czyli:

• maksymalnie 21 znaków na sekundę,
• minimalnie dwie sekundy wyświetlania napisu,
• maksymalnie 43 znaki w linii.

To jest szczególnie ważne, bo w przekładzie z języka angielskiego na polski tekst często wydłuża się o 20–25%.

Adaptacja zamiast dosłowności

Nie zawsze wystarczy dosłowne tłumaczenie; podczas tłumaczenia tekst często wydłuża się o kilkanaście procent. Ważne jest, aby oddać intencje oryginału, ale nie tłumaczyć dosłownie.

Oto kilka technik, które pomogą to osiągnąć:

1. zastępuj imiona zaimkami,
2. usuwaj zbędne spójniki,
3. w razie potrzeby modyfikuj struktury gramatyczne,
4. łącz krótkie zdania i używaj antonimów dla uproszczenia przekazu.

Tłumacząc dosłownie, ryzykujesz, że końcowa treść może być niezrozumiała albo wręcz śmieszna. Dobrym przykładem jest nietrafione tłumaczenie reklamy Coca-Coli z 2016 roku, w której zwrot “Hello, Mate!” przetłumaczono na język maoryski jako “Powitanie, śmierci!”.

Skracanie i upraszczanie tekstu

Pamiętaj o skracaniu tekstu – dzięki temu będzie czytelny, a jednocześnie zachowasz główny sens wypowiedzi aktorów. Ważne jest, aby usuwać powtórzenia, zastępować złożone wyrażenia prostszymi i eliminować zbędne wypełniacze.

Tłumaczenie wyrażeń i żartów

Tłumacząc humor, uwzględniaj kontekst kulturowy. Może w tym pomóc przeglądarka Google. Wyszukaj wszystkie polskie odpowiedniki popularnych idiomów.

Przykłady polskich odpowiedników idiomów:

• “Piece of cake” → “Bułka z masłem”
• “It’s raining cats and dogs” → “Leje jak z cebra”
• “Not my circus, not my monkeys” → “Nie mój cyrk, nie moje małpy”

Zachowanie tonu aktorów

Pamiętaj, aby dostosować styl wypowiedzi do konkretnej postaci, uwzględniając jej specyficzne słownictwo, zwroty, akcent oraz poziom formalności.

Oprogramowanie do tłumaczenia napisów

Wybierając odpowiednie oprogramowanie do tworzenia i tłumaczenia napisów, możemy drastycznie poprawić efektywność naszej pracy i zredukować liczbę błędów.

Wybór edytora napisów

Przy wyborze edytora napisów upewnij się, że oferuje on podgląd na żywo tworzonych napisów, wbudowane sprawdzanie pisowni oraz wspiera wiele formatów przy imporcie i eksporcie napisów.

Subtitle Edit to jedno z darmowych narzędzi do tworzenia napisów, jednak niestety jest bardzo nieintuicyjny w obsłudze. Choć posiada wiele funkcji dla profesjonalnych projektów, warto skorzystać z aplikacji do tworzenia i generowania z AI napisów Subtiled.com. Co wyróżnia tę aplikację? Jest prosta w obsłudze. Pozwala też przejść przez proces tworzenia napisów od A do Z – wygenerować je automatycznie lub wgrać gotowe napisy.

Narzędzia do sprawnego tłumaczenia napisów

Przy tłumaczeniu napisów warto wspomóc się profesjonalnym oprogramowaniem CAT, które drastycznie przyspieszy cały proces. Przy tłumaczeniu każdego z segmentów dostaniemy gotowe propozycje tłumaczenia zdania na podstawie pamięci tłumaczeniowej z naszych innych realizacji. Możemy też wspomóc się tłumaczeniem maszynowym, które często wystarczy poddać lekkiej, niezbędnej korekcie. Do najpopularniejszych narzędzi należą SDL Trados Studio, MemoQ oraz darmowy tłumacz plików SRT MateCat (jako jedyny działa w przeglądarce).

Narzędzia kontroli jakości

Po wykonaniu tłumaczenia ważne jest, aby sprawdzić, czy przetłumaczona treść nie zawiera błędów i czy napisy wyświetlają się odpowiednio. Aby wykryć błędy, z pomocą przyjdzie aplikacja Subtiled.com, jak i Subtitle Edit (proces poprawy błędów opisaliśmy tutaj: Problemy z Napisami: Jak Je Rozwiązać). Subtitle Edit pozwoli poddać napisy rygorystycznym testom, sprawdzając większość możliwych błędów. Dostępne opcje to m.in.:

1. Usuń puste linie/nieużywane przerwy.
2. Napraw nakładające się czasy wyświetlania.
3. Skróć długie czasy wyświetlania.
4. Usuń niepotrzebne spacje.
5. Usuń niepotrzebne kropki.
6. Napraw przecinki.
7. Dodaj kropkę po liniach, gdzie kolejna linia zaczyna się od wielkiej litery:
   • Cześć świecie → Cześć świecie.
8. Zacznij od wielkiej litery po akapicie.
9. Zacznij od wielkiej litery po kropce w akapicie.
   • Cześć tam! jak się masz? → Cześć tam! Jak się masz?

Końcowa kontrola językowa napisów

Tak przygotowane napisy warto poddać korekcie native speakera, czyli w Polsce polonisty, który sprawdzi tekst pod kątem poprawności gramatycznej, stylistycznej i zgodności kulturowej. Zadbaj też o spójność terminologiczną i czytelność tekstu.

Podsumowanie

1. Tłumaczenie napisów wymaga równowagi pomiędzy dokładnością tłumaczenia a uwzględnieniem wszelkich różnic kulturowych i językowych.
2. Samo tłumaczenie napisów to nie tylko przekład, ale też lokalizacja, odpowiedni timing oraz jakość języka końcowego.
3. Nowoczesne narzędzia wspomogą nas w precyzyjnym ustawieniu napisów w czasie.